Tijdens de Community of Practice van donderdag 16 september jl. bleek dat het voor gemeenten nog steeds lastig is om circulariteit op te nemen in uitvragen. Al in het (politieke) voortraject van aanbestedingen liggen veel zaken vast. In de vervolgstap, bij de inkoop, is er nog meer voor gedefinieerd. Dit remt en beperkt inschrijvers, zo stelde Maarten Broos van Cirkelstadpartner Heijmans Infra.
Tijdens de vervolgsessie op 30 september kwamen inkopers, aannemers, projectmanagers en -ontwikkelaars opnieuw samen. Projectleider Yaël Ben Basat van iCircl gaf een presentatie over de circulaire inkooppilot van Gemeente Den Haag. In dit project beoogde iCircl om met circulair inkopen de circulariteit optimaal te borgen bij de herontwikkeling van een kademuur.
Tijdens de presentatie kwam het volgende naar voren:
- Bestaande beleidstukken, handboeken, wetgeving, processen en stakeholders kunnen de ontwerpvrijheid beperken.
- Het is belangrijk een pilot met alle stakeholders af te stemmen. Alleen zo kan een project zo breed mogelijk gedragen worden.
- De huidige afwegingskaders nemen circulariteit nog niet mee. Circulariteit kan beter worden inbegrepen in de bepaling van de aanbestedingsstrategie. Focus daarbij ook op circulaire kansen in handboeken. Ook integraal ontwerpen versterkt mogelijkheden.
- De organisatie/bedrijfscultuur en de manier van leidinggeven zijn een van essentieel belang voor een grote slagingskans van een pilot.
- Bepaal hoe circulaire kansen invloed hebben op projectkenmerken en -functionaliteiten.
- Stel duidelijke doelen voor een pilot, voor het project zelf of het proces.
- Bepaal de ruimte die circulariteit krijgt in een pilot (in tijd, kwaliteit en geld).
Angela van der Sluijs – Gemeente Leiden: “Binnen gemeenten en projectontwikkelaars ontbreekt kennis omtrent circulair inkopen en aanbesteden. Binnen bepaalde afdelingen (bijvoorbeeld inkoop, duurzaamheid) wordt goed gecommuniceerd en samengewerkt. Het is echter tussen de afdelingen (de interne klanten) en tussen gemeenten waar meer te halen valt. Door te overbruggen, kan kruisbesmetting van informatie plaatsvinden.”
Kansrijke ideeën
In het tweede deel van de sessie verdeelden de deelnemers zich in drie groepen om te brainstormen over kansen en versnellers aan de ene kant en barrières en uitdagingen aan de andere. Daaruit kwam een vijftal kansrijke ideeën:
- Het creëren van experimenteerruimte.
- Het oprichten van een onafhankelijke beoordelingscommissie om circulariteit te beoordelen.
- Het afgeven van een afzetgarantie door een afgebakende groep innovaties tijdelijk een voorkeursleverancierspositie te geven.
- Het gat tussen inkopers en interne opdrachtgever dichten.
- Kennis vergroten door het geven van lezingen.
Nicole Sijbrandij – Provincie Zuid-Holland: “Er is meer experimenteerruimte nodig in de uitvraag. Je creëert deze ruimte door andere kaders mee te geven, door minder technisch en meer functioneel te specificeren. Als daarnaast ook de inkoop eerder betrokken wordt in het proces, leidt dit tot methodieken en benchmarks binnen de EMVI/BPKV-uitvraag.”
