“Misschien moeten we meer grensontkennend denken”, zei een van onze Belgische gesprekspartners. Zij zei dit tijdens de matchmaking in de Handelsbeurs in Antwerpen op de eerste dag van de handelsmissie op donderdag 19 mei. En misschien is dat inderdaad wel dé manier om samen te werken. Niet alleen tussen (buur)landen, ook grensontkennend denken en werken tussen partners in de bouwketen. Überhaupt: laat onnodige begrenzingen links liggen en kijk naar mogelijkheden en samenwerking.
De toon van de handelsmissie werd op de openingsdag al gezet, toen het memorandum of understanding Interreg BOUW-MIJN getekend werd door Midpoint Brabant, partners ENZuid en Vlaanderen. Die ondertekening gebeurde trouwens onder toeziend oog van onze minister voor buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking, Liesje Schreinemacher en de Vlaams minister voor omgeving, justitie, toerisme en energie, Zuhal Demir.
Break-outs circulair bouwen in een van de zalen van de Handelsbeurs in Antwerpen.
Grensontkennend kennismaken
Break-outs
Na de officiële programma onderdelen werd het gezelschap verdeeld in twee break-outs: duurzame infrabouw en circulaire bouw. In ‘onze’ break-out, circulaire bouw, gingen Bart Bergen van OVAM (Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij), Ron Jacobs van Jansen AG en Otto Friebel van BRBS Recycling (je ziet ze op de foto hierboven) in gesprek over grensoverschrijdende uitdagingen in de bouwketen, onder moderatie van Freek van Eijk van Holland Circular Hotspot.
In de tweede sessie, nam Rutger Büch van Cirkelstad ons mee in een spiegeloefening over duurzaam en circulair bouwen in de Lage Landen: het nieuwe normaal. Presentaties van onder andere Stadsontwikkeling Leuven en Vlaanderen Circulair lieten zien dat België al flink investeert en experimenteert met circulair bouwen. En met onze Cirkelstadpet op was het een eyeopener om te zien dat de kennis van ons netwerk prima te verbinden is aan opgaves bij onze zuiderburen.
Matchmaking
Na een rijke lunch met volop ruimte om te netwerken, namen we plaats aan onze eigen tafel op de beursvloer voor de speeddates met Belgische organisaties. Van gemeente tot hogeschool, van retailgroep tot provinciale ontwikkelingsmaatschappij en van kennis- en opleidingsinstituut tot bouwbedrijf – de mix van organisaties en mensen die we spraken, was divers en inspirerend. De grootste gemene deler die ons opviel, was het enthousiasme om van elkaar te leren en samen op te trekken, ongeacht de (lands)grenzen.
Bij de aftrap van de dag had de ambassadeur van Nederland in België al laten doorschemeren dat we niet met een lege maag naar ons hotelbed zouden gaan. Want na de matchmaking in Antwerpen, brachten bussen ons naar de residentie van de ambassadeur voor een ‘natje en droogje’, ambassade-stijl (of, officieel: cocktail dînatoire). Naast de Nederlandse en Belgische deelnemers aan de handelsmissie, waren de ministers van beide landen hier ook weer aanwezig evenals het economische netwerk van de Nederlandse ambassade in Brussel en het consulaat-generaal in Antwerpen.
Gare Maritime in Brussel.
Kijkje achter de schermen
Stond dag 1 van de handelsmissie vooral in het teken van ontmoeten en netwerken, dag 2 was vooral een dag van inspiratie opdoen en meekijken in de circulaire keuken van Brussel en Leuven.
Het Facilitair Bedrijf
Eerste stop: het Herman Teirlinckgebouw van Het Facilitair Bedrijf in Brussel. Sowieso een interessant gebouw in dito wijk om te zien. En ook een tastbaar bewijs van hoe Het Facilitair Bedrijf omgaat met duurzaamheid. Niet zo maar een loze term, maar iets dat Het Facilitair Bedrijf concreet implementeert in activiteiten en dienstverlening. Meer daarover lees je overigens op hun website.
Een voorbeeld van hoe het Facilitair Bedrijf een en ander aanpakt op circulair gebied, is het multifunctionele project ZIN in Noordwijk Brussel. Zowel op het gebied van architectuur, ontwerp met respect voor het milieu, als op het gebied van circulariteit werd de lat voor dit project zeer hoog gelegd.
Gare Maritime
Vanaf het Herman Teirlinckgebouw gingen we daarna te voet door de stadswijk Tour & Taxis naar de volgende locatie: het Gare Maritime. Dit voormalige goederenstation is een prachtig voorbeeld van hergebruik van een bestaande constructie en materialen.
Het gebouw wekt zijn eigen energie op uit hernieuwbare bronnen met behulp van geothermie en zonnepanelen. En daarnaast kan je niet om de toepassing van hout heen in de nieuwbouw binnen het gebouw – een combinatie van wonen en werken middenin industrieel erfgoed.
Voor de aansluitende lunch namen we plaats in de ‘cinema’ van het Maison de la Poste, naast het Gare Maritime. Hier sloten Josefina Lindblom (Environment), Tom van Ierland (Climate) en Philippe Moseley (Grow) van de Europese Commissie aan om in gesprek te gaan over de visie van de EC op circulair en duurzaam bouwen. Vanuit de deelnemers aan de handelsmissie was de oproep duidelijk: naast tools en leidraden op nationaal niveau is er een grote behoefte aan eenduidigheid vanuit ‘Europa’.
Rondleiding door de silo’s van de maakleerplek in Leuven.
Maakleerplek, silo’s en Molens van Orshoven
Net als het Gare Maritime zijn de silo’s en Molens van Orshoven in Leuven een voorbeeld van industrieel erfgoed dat een nieuwe bestemming krijgt. De silo’s aan de Vaartkom in Leuven., samen met een deel van de aangrenzende Molens van Orshoven, zijn tijdelijk ingericht tot maakleerplek. Dit experimentele stadsproject zet in op creativiteit, innovatie en samenwerking tussen verschillende sectoren. Met duurzame materialen en technieken plus flexibiliteit en demonteerbaarheid kunnen de gebouwen een tweede leven krijgen.
We zagen een presentatie over de plannen voor de herbestemming van de gebouwen en de rest van de ‘site’ en kregen een rondleiding in het High tech Lab van de maakleerplek en de silo’s.
Foto’s van de twee dagen vind je hieronder. En wil je meer lezen en zien over de handelsmissie?
Check #circulairelagelanden op LinkedIn en Twitter.
