De gemeente Dordrecht heeft opdracht gegeven voor het circulair ontmantelen en slopen van drie grote gebouwen in het centrum van de stad. Op die locatie wordt het nieuwe ‘Huis van Stad en Regio’ gebouwd (het ontwerp zie je in de afbeelding bovenaan deze pagina). Naast de gemeente zelf, nemen de Sociale Dienst, Bibliotheek Aanzet en Dordrecht Marketing hun intrek in dit gebouw dat in 2025 klaar is. De gemeente stelt hoge duurzaamheidseisen aan het project op het gebied van energie, circulariteit, klimaatadaptatie en natuurinclusiviteit. Dit sluit aan bij de ambitie van Dordrecht om in 2040 klimaatneutraal te zijn.
Circulaire aanbesteding
Een duurzaam nieuw gebouw verdient ook een duurzame sloop. Circulariteit stond, vanwege de hoeveelheid materialen die vrijkomen, centraal bij de aanbesteding voor sloop en ontmanteling van de drie gebouwen. Het gaat om twee grote kantoorgebouwen, waaronder het oude belastingkantoor en een parkeergarage.
Om een beeld te krijgen van de circulaire kansen, liet de gemeente een materialenscan uitvoeren door buro BOOT. Deze analyse wees uit dat de grootste impact te realiseren was via het beton dat vrij zal komen, zo’n 95% van het vrijkomend materiaal in gewicht. Dit is ook de reden dat er is gekozen om extra in te zetten op het zo hoogwaardig mogelijk hergebruik van beton. De grootste kans daarbij is het hergebruiken van de parkeergarage. Deze is als een soort legopakket gebouwd en zou dus ook op die manier ontmanteld kunnen worden. Zo kan het op een andere plek opnieuw dienstdoen als parkeergarage.
Foto: Het oude belastingkantoor is één van de drie gebouwen die geoogst en ontmanteld worden.
Om de marktpartijen bij hun inschrijving te stimuleren om in te zetten op duurzaamheid en circulariteit, heeft de gemeente Dordrecht ervoor gekozen een fictieve korting op de inschrijvingsprijs te geven voor verduurzamingsmaatregelen. Vervolgens is op basis van EMVI (economisch. meest voordelige inschrijving) het project gegund. Deze fictieve korting bestond uit drie onderdelen en kon maximaal oplopen tot meer dan 40% van het begrote budget.
Marktpartijen moesten ten eerste de Slim Slopen Tool gebruiken. Dit is inmiddels een bekende methodiek bij opdrachtgevers en marktpartijen. Bedrijven geven hierin per materiaalsoort aan wat er mee gedaan wordt. Vervolgens komt hier een score uit. Voor betonhergebruik is deze tool echter niet toereikend. Daarom heeft de gemeente voor betonhergebruik een eigen tool laten ontwikkelen. Daarin worden meerdere manieren van betonhergebruik onderscheiden en gewaardeerd, variërend van de toepassing als funderingsmateriaal, grondstof voor nieuwe beton, tot producthergebruik. Dit was onderdeel twee. Als laatste kon men korting krijgen voor procesoptimalisatie en, onder andere, circulaire innovaties die niet in de Slim Slopen Tool staan.
Na een uitgebreide voorselectie zijn 4 bedrijven uitgenodigd om een plan van aanpak en een inschrijving in te dienen. Bnext kreeg de aanbesteding gegund en is inmiddels al met de voorbereidingen bezig. Highlights van het plan van Bnext zijn het producthergebruik van de parkeergarage, de verwerking van de overige bouwdelen van beton tot nieuwe grondstof en zorgvuldig omgevingsmanagement.
“In de parkeergarage ligt 20.000 vierkante meter aan dubbel T-betonelementen op de vloeren. Deze zijn prima te hergebruiken”, aldus commercieel directeur Axel Hendriks van Bnext, “We hebben al een partij gevonden die tweederde wil afnemen voor een nieuwe parkeergarage”.
Foto: De ontmanteling van de parkeergarage is al gestart, te beginnen met de vangrails.
De gemeente is erg tevreden met het proces en resultaat van de aanbesteding. “We maken op het gebied van circulariteit echt impact met de sloop en ontmanteling”, stelt verantwoordelijk wethouder Maarten Burggraaf. “Bovendien leren we heel veel van deze aanbesteding.”
Doordat duurzaamheid vanaf dag 1 een belangrijk thema is geweest, waren de verwachtingen en kaders helder. Daarnaast hebben de gesprekken met marktpartijen en de materialenscan een duidelijk beeld gegeven van de circulaire kansen. Dat beeld resulteerde in een ambitieuze maar realistische uitvraag.
De gemeente heeft ook inzichten opgedaan die ze meenemen naar toekomstige aanbestedingen om het daar nog beter te doen. “Het belangrijkste leerpunt op dit vlak is dat de fictieve korting een substantieel bedrag moet zijn en de verschillende niveaus binnen de circulaire gunningscriteria groot moeten zijn om echt verschil tussen de inschrijvende partijen te maken”, zegt bouwdirecteur Rinald van der Wal. “De markt kan al heel veel op het gebied van duurzaamheid. Het verschil zit hem in de details. Wil je daar als opdrachtgever echt op sturen dan zul je daar ook een zwaar gewicht aan moeten hangen.”
Meer weten? Neem contact op met Janno Heinen, beleidsadviseur van gemeente Dordrecht, via j.heinen@dordrecht.nl.
Dit artikel verscheen ook in het Stadsblad van Cirkelstad.
Eerder dit jaar kwam dit project al ter sprake tijdens een Community of Practice van Cirkelstad Drechtsteden. Benieuwd naar wat er nog meer op het jaarprogramma staat voor deze regio en de andere Cirkelsteden van Zuid-Holland? Je vindt het in ons jaarprogramma.
Cirkelstad Zuid-Holland is een samenwerking tussen de Cirkelsteden en -regio’s in Zuid-Holland, Stichting iCircl, start met 8 en Groene Hart Werkt!
